Το κινηματογραφικό έργο “Χαμίνι Εκατομμυριούχο” (Slumdog Millionaire), με σκηνοθέτη τον Βρετανό Danny Boyle, με παραγωγό τον Αμερικανό Christian Colson, και με διανομέα την πανίσχυρη Αμερικάνικη εταιρία διανομής Fox Searchlight, πρώτα κυκλοφόρησε στα τέλη του 2008, και μέχρι τον Ιούνιο του 2009, είχε αποφέρει ακαθάριστα κέρδη, πάνω από 213 εκατομμύρια δολάρια αμερικάνικα παγκοσμίως (σελ. 2. www.themiamihurricane.com/2009/04/05/slumdog-kids-remain)
Δύο από τα μικρά παιδιά που συμμετείχαν στο έργο, η Rubina Ali Qureshi, εννέα, που έπαιξε τον ρόλο της Latika, την μικρή φίλη των δύο μικρών αδερφών, και ο Azharuddin Mohammed, δέκα, που έπαιξε τον ρόλο του Salim, τον μικρότερο από τα δύο αγόρια αδέρφια, πληρώθηκαν 3, 000 και 1, 060 δολάρια αμερικάνικα αντίστοιχα, για 30 μέρες γυρισμάτων, ενώ δεν πληρώθηκαν για τις δημόσιες εμφανίσεις τους για την διαφήμιση του έργου. Εμφανίσεις όπως η “πρώτη προβολή” του έργου στις Ηνωμένες Πολιτείες και στην Μεγάλη Βρετανία, και φυσικά στις απονομές βραβείων όπως είναι τα Oscars του Hollywood (σελ. 2. www.themiamihurricane.com/2009/04/05/slumdog-kid-remain… ). Αυτές οι λεπτομέριες έγιναν γνωστές σε όλη την υφήλιο την στιγμή που ανακαλύφτηκε πως αυτά τα 2 μικρά παιδιά συνέχιζαν να ζουν μέσα σε άθλιες συνθήκες στις τρώγλες τους στην Βομβάη, και φυσικά υπήρξε μεγάλη κοινή κατακραυγή στις χώρες της Δύσης, και όχι μόνο!!! Αυτά τα “παιδιά αστέρια” του Hollywood, συνέχιζαν να ζουν στην τρωγλοσυνοικία Garib Nagar της Βομβάης, την ίδια ακριβώς συνοικία που χρησιμοποίησε ο Αμερικανός σκηνοθέτης Danny Boyle στο πρώτο μέρος της ταινίας του(σελ. 1. www.nydailynews.com/entertainment/movies/2009/02/25/200… ).
Ένας Ινδός δημοσιογράφος, ο Randeep Ramesh, ο οποίος ζει στο Νέο Δελχί (Ινδίες) και συνεργάζεται με την διάσημη αριστερή Βρετανική εφημερίδα “The Guardian”, δίνει την ακόλουθη περιγραφή μιας τρωγλοσυνοικίας της πόλης του(Νέο Δελχί), σχετίζοντάς την με την τρωγλοσυνοικία της Βομβάης που κινηματογραφήθηκε για το έργο “Χαμίνι Εκατομμυριούχο”. Μας λέει τα εξής:”… Όπως με το σκηνικό του έργου, η τρωγλοσυνοικία Wazirpur στο Νέο Δελχί είναι ασφυκτικά γεμάτη από σειρές από τρώγλες, τόσο στριμωγμένες η μία με την άλλη, που για να τις προσεγγίσεις πρέπει να περπατήσεις ο ένας πίσω από τον άλλο, δίπλα από υπονόμους που ξεχειλίζουν από ανθρώπινα περιττώματα. Μέσα σ΄ένα μικρό χώρο από γυμνά τούβλα, μόλις 2 επί 2. 5 μέτρων, η μικροκαμωμένη Priya Oriya καταφέρνει να κάνει τα πάντα. Να μαγειρεύει, να τρώει, να πλένεται, να κοιμάται και να βλέπει τηλεόραση. Η ίδια μοιράζεται αυτόν τον χώρο με μια άλλη γυναίκα…. Η Priya, 17 ετών, διάλεξε να γίνει “χαμίνι”, και η ζωή της μοιάζει με σενάριο ενός κινηματογραφικού έργου… ” (μετ. από τ΄αγγλικά)(σελ. 2. www.guardian.co.uk/world/2009/jan/10/slumdog-millionnaire). Είναι ακριβώς κάτω από αυτές τις “απάνθρωπες” συνθήκες που συνεχίζουν να ζουν τα “παιδιά ηθοποιοί, η Rubina Ali Qureshi και ο Azharuddin Mohammed της ταινίας “Χαμίνι Εκατομμυριούχο”!! Ποιές ήταν οι αντιδράσεις των υπευθύνων του έργου σ΄αυτήν την “ουσιαστική” κριτική και κατακραυγή του κοινού;;;Ακούστε τι είπαν, και έτσι θα καταλάβετε ποιά είναι τα “κριτήρια”, οι “αξίες” και οι πραγματικοί “στόχοι” μιας σύγχρονης Πολιτισμικής Παγκοσμιοποίησης.
Η πρώτη αντίδραση ήρθε από τους Danny Boyle τον σκηνοθέτη και Christian Colson τον παραγωγό, οι οποίοι εξέδωσαν στον “τύπο” μια επίσημη ανακοίνωση, υπερασπίζοντας τις οικονομικές ρυθμίσεις που είχαν κάνει με αυτά τα δύο παιδιά, αλλά που στο “μυαλό” και στην “συνείδησή” τους παρέμεναν “τα παιδιά χαμίνια” της Βομβάης. Δεν ένιωσαν καμία “ανθρώπινη ντροπή” όταν διατύπωσαν τα εξής:”… Από τον Ιούνιο του 2008 και με δικά μας έξοδα, τα δύο αυτά παιδιά πηγαίνουν στο σχολείο και προοδεύουν κάτω από την κηδεμονία των εντίμων και αφοσιωμένων δασκάλων τους…. χρηματικοί πόροι έχουν εξασφαλιστεί για την μόρφωσή τους μέχρι την ηλικία των 18… “(μετ. από τ΄αγγλικά) (σελ. 2. http://news.ninemsn.com.au/world/733788/slumdog-millionaire). Αυτό όμως που δεν διευκρίνησαν στην ανακοίνωσή τους είναι το γεγονός ότι αυτή η οικονομική στίρηξη για την παιδεία των παιδιών ισοδυναμούσε με 40 δολάρια αμερικάνικα τον μήνα για το κάθε παιδί, χρηματικό ποσό που συμπεριλάμβανε τα έξοδα για τα βιβλία τους αλλά και το κόστος της “καθημερινής τροφής” τους(σελ. 2. http://news. ninemsn. com. au/world/733788/slumdog-millionaire). 40 “μίζερα” δολάρια αμερικάνικα κάθε μήνα για κάθε παιδί, όταν η ταινία είχε αποφέρει ακαθάριστα κέρδη, πάνω από 200 εκατομμύρια δολάρια αμερικάνικα μέσα στους πρώτους 6 μήνες της κυκλοφορίας της. Τι “τραγελαφικός” εμπαιγμός, τι “ξεφτιλισμένα” ανθρώπινα όντα!!!
Άς δούμε τώρα πως αντέδρασε στην κριτική του κοινού, η παντοδύναμη Αμερικάνικη εταιρία διανομής, η Fox Searchlight. Αρχικά, η εταιρία έκανε κάποια “χαλαρά” ανεπίσημα σχόλια, λέγοντας πως τα δύο αυτά “παιδιά ηθοποιοί”, θα πρέπει να θεωρούν τον εαυτό τους “προνομιούχα” και πολύ “τυχερά” εφόσον μέσα από την εργασία τους στο έργο, είχαν χρηματικές απολαβές που ισοδυναμούσαν με “τρείς φορές” το μέσο ετήσιο εισόδημα ενός ενηλίκου της γειτονιάς τους. Στην συνέχεια, εξέδωσαν στον “τύπο” την εξής επίσημη ανακοίνωση:”… Τον περασμένο χρόνο, όταν ολοκληρώθηκε το κινηματογραφικό έργο, τα παιδια αυτά εισήχθησαν για πρώτη φορά σε σχολείο και επίσης δημιουργήθηκε ένα ταμείο για τις μελλοντικές τους οικονομικές ανάγκες-ένα χρηματικό ποσό που θα μπορέσουν να το εισπράξουν όταν αυτά γινουν 18 χρονών, αλλά με την προυπόθεση πως θα έχουν παραμείνει στο σχολείο… “(μετ. από τ΄αγγλικά) (σελ. 1. www.straitstimes.com/Breaking%2BNews/Lifestyle/Story/STI.. ). Άς εξετάσουμε πρώτα το “αξιολύπητο” και “διαστρεβλωμένο” σχόλιο που έκανε η Αμερικάνικη εταιρία διανομής Fox Searchlight, αναφέροντας ότι τα δύο αυτά παιδιά είχαν “τρείς φορές” περισσότερες απολαβές από τις ετήσιες απολαβές ενός ενήλικα της γειτονιάς τους, δηλαδή μιας “τρωγλοσυνοικίας” όπου μικροί και μεγάλοι ζούν και επιβιώνουν κάνοντας τις πιο “εξευτελιστικές εργασίες” που προσφέρονται. Άν το μέσο ετήσιο εισόδημα στις Ινδίες είναι γύρω στα 941 δολάρια αμερικάνικα, ποιό θα πρέπει να είναι το ετήσιο εισόδημα ενός ενηλίκου που ζεί σε μια “τρωγλοσυνοικία” ενός αστικού κέντρου των Ινδιών;;Λοιπόν, οι “μεγάλες κουβέντες” από την Αμερικάνικη εταιρία διανομής είναι “ανεπίτρεπτες” αλλά και πολύ “ανήθικες”, ειδικά όταν αφορούν 2 πολύ φτωχά μικρά παιδιά. Το δεύτερο μέρος που αφορά το ειδικό ταμείο για τις μελλοντικές ανάγκες των παιδιών, το γεγονός ότι τα παιδιά θα μπορέσουν να αποταμειεύσουν το χρηματικό ποσό στα 18 τους με την “ρήτρα” ότι θα πρέπει να έχουν παραμείνει στο σχολείο, είναι μια σκέτη “απάτη” και “λόγια του αέρα”. Η εταιρία διανομής Fox Searchlight, σαν ένας ικανός “ενεχυροδανειστής” της σύγχρονης Πολιτισμικής Παγκοσμιοποίησης και φυσικά των “υψηλών κερδών” της Παγκόσμιας Αγοράς, γνωρίζει πολύ καλά πως αυτά τα 2 πολύ φτωχά παιδιά, που ζούν και μεγαλώνουν μέσα σε μια “τρωγλοσυνοικία”, σύντομα θα πρέπει να βρούν κάποια εργασία για να μπορέσουν να “επιβιώσουν”. Συνεπώς, οι πιθανότητες να συνεχίσουν να πηγαίνουν στο σχολείο μακροπρόθεσμα, είναι “πρακτικά” και “ρεαλιστικά” σχεδόν αδύνατες. Οι αντιπρόσωποι αυτοί της Πολιτισμικής Παγκοσμιοποίησης πάντα παίζουν με “σημαδεμένες τράπουλες”, γιατί αυτοί πρέπει πάντα να κερδίζουν, με όποιο κόστος για τους άλλους!!!Αυτές φίλες μου και φίλοι μου είναι οι “ηθικές αξίες” της Πολιτισμικής Παγκοσμιοποίησης του Σήμερα.
Τι έχουμε λοιπόν μάθει για την Πολιτισμική Παγκοσμιοποίηση του Σήμερα μέσα από την παραγωγή του έργου “Χαμίνι Εκατομμυριούχο”;Έχουμε μάθει πως πάνω απ΄όλα, η Πολιτισμική Παγκοσμιοποίηση του Σήμερα είναι δημιούργημα των Ηνωμένων Πολιτειών. Επίσης έχουμε μάθει πως αυτή η Πολιτισμική Παγκοσμιοποίηση εξυπηρετεί τα διάφορα συμφέροντα των Ηνωμένων Πολιτειών παγκοσμίως, διότι είναι αυτή που “κινεί τα νήματα”. Αυτό σημαίνει ότι είναι αυτή που διαμορφώνει τα καθημερινά “κριτήρια”, τις καθημερινές “κοινωνικές αξίες” και εκείνα τα “κίνητρα” κάτω από τα οποία όλοι οι άνθρωποι θα πρέπει να ζούν, ασχέτως των πολιτιστικών τους παραδόσεων, της ιστορίας τους ή των πολιτικών τους ιδεολογιών. Το ιδεατό “ανθρώπινο πρότυπο” ή ο ιδεατός “αμνός προς σφαγή”, θα πρέπει να ειναι μονοδιάστατο, υλιστικό, ανταγωνιστικό, και γεμάτο από φοβίες και ενοχές γιατί υπάρχει περισσότερος πλούτος ν΄αποκτήσει, περισσότερα αγαθά να καταναλώσει και περισσότερα άτομα να εντυπωσιάσει ή να εκμεταλευτεί!!Ο άνθρωπος είναι ένα “καταναλώσιμο” και “εκμεταλλεύσιμο” είδος, που την στιγμή που θα πάψει να είναι λειτουργικό σαν ένα “κερδοφόρο προιόν” ή βιώσιμο “στοιχείο στήριξης”, θα πρέπει να “πεταχτεί στον τενεκέ των σκουπιδιών”, πάντα όμως με “καθαρή την συνείδηση”!!!Η ανθρώπινη ζωή έχει νόημα μόνο όταν οι άνθρωποι μπορούν να εξυπηρετούν παθητικά ή ενεργητικά τις καθιερωμένες κοινωνικές αξίες. Κοινωνικές αξίες που δεν επιτρέπουν “ανθρώπινες ιδιότητες” όπως το “ενσυναίσθημα΄, τον “αλτρουισμό”, την “φαντασία”, την “άμεση επικοινωνία”, την “πρωτοβουλία”, το “συναίσθημα”, τον “ερωτισμό” και ιδιαίτερα τον ελεύθερο και δημιουργικό ανθρώπινο βίο.
Στο επόμενο μέρος του άρθρου για την κινηματογραφική ταινία “Χαμίνι Εκατομμυριούχο”, θα δούμε την άλλη πλευρά της ανθρώπινης πραγματικότητας, την δημιουργική πλευρά, όπου ο Κοσμοπολιτισμός προωθείται από ελεύθερους, υγιείς, ολοκληρωμένους και γήινους ανθρώπους, που όχι μόνο σέβονται τις πολλές “δημιουργικές ανθρώπινες ιδιότητες”και την “ιερότητα” της ανθρώπινης ζωής, αλλά και το “μωσαικό” της ανθρώπινης ύπαρξης, σε όλες τις διαστάσεις και αποχρώσεις του. Αυτόν τον Κοσμοπολιτισμό θα τον εξετάσουμε μέσα από τα κινηματογραφικά έργα, τα καλλιτεχνικά δημιουργήματα και τις πολιτιστικές πρωτοβουλίες της Mira Nair. Η Mira Nair είναι η Ινδο-Αμερικάνα σκηνοθέτης που έγινε διάσημη παγκοσμίως με την πρώτη της ταινία μεγάλου μήκους “Salaam Bombay”(Χαιρετίσματα Βομβάη) το 1988, παρουσιάζοντας μια πραγματική και ανθρώπινη εικόνα των μικρών παιδιών που ζούν στις “τρωγλοσυνοικίες” της Βομβάης.
*παγκοσμιοποίηση- η μετατροπή της οικουμένης σε μια ενιαία οικονομική, πολιτική και πολιτιστική επικράτεια
**κοσμοπολιτισμός- ο τρόπος ζωής του κοσμοπολίτη, ο οποίος χαρακτηρίζεται από υπέρβαση των εθνικών παραδόσεων, ταξίδια σε διάφορες χώρες του κόσμου, απόκτηση εμπειριών και αφομοίωση επιρροών από πολλές και διαφορετικές κοινωνίες και πολιτισμούς